1. Tình huống
Ông Nguyễn Văn A xây dựng công trình nhà ở trên diện tích đất 100 m2, đã chuyển mục đích sử dụng 50 m2; chưa chuyển mục đích sử dụng đấ 50 m2; khi xây dựng không có giấy phép.
2. Kết quả xử lý
Cán bộ địa chính phát hiện xây dựng không phép nên lập biên bản vi phạm hành chính, yêu cầu dừng thi công theo mẫu tại Thông tư 02/2014/TT-BXD, ban hành quyết định đình chỉ và quyết định xử phạt, cho 60 ngày xin phép.
Cơ quan Thanh tra cho rằng việc xử lý như nêu trên không đúng quy định, do phù hợp đất ở nên phải lập theo Mẫu 01 của Nghị định 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Vấn đề đặt ra là: Việc lập biên bản lĩnh vực xây dựng theo Mẫu 01 của Nghị định 81/2013/NĐ-CP có đúng không? Khi trong cùng một hành vi xây dựng trên, ông A có 50m2 thổ cư, xây dựng 50m2 chưa chuyển mục đích sự dụng.
Quan điểm Cơ quan Thanh tra yêu cầu phải lập theo lỗi tự ý chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở theo Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, như vậy có đúng không?
3. Quan điểm nhận thức về áp dụng phap luật lập biên bản vi phạm
Việc áp dụng biểu mẫu trong lập biên bản vi phạm hành chính, tại Điều 2 Thông tư 02/2014/TT-BXD ngày 12/2/2014 của Bộ Xây dựng quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định 121/2013/NĐ-CP có quy định về việc lập biên bản vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc tháo dỡ công trình, bộ phận công trình xây dựng vi phạm, cụ thể như sau:
“Khi phát hiện hành vi vi phạm, người có thẩm quyền quy định tại Điều 59 Nghị định số 121/2013/NĐ-CP có trách nhiệm lập biên bản như sau: Hành vi vi phạm đang được thực hiện thì lập biên bản theo Mẫu biên bản số 01, hành vi vi phạm hành chính đã kết thúc thì lập biên bản theo Mẫu biên bản số 02 ban hành kèm theo Thông tư này”.
Ngoài ra, tại Điều 10 Thông tư 02/2014/TT-BXD có quy định: “Những biểu mẫu khác trong xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Nghị định số 81/2013/NĐ-CP”.
Trường hợp vi phạm nêu trên nếu thuộc trường hợp quy định tại Khoản 10, Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP và Khoản 1, Điều 2 Thông tư 02/2014/TT-BXD thì người có thẩm quyền lập biên bản theo Mẫu số 01 tại Phụ lục của Thông tư 02/2014/TT-BXD; trường hợp nếu thuộc trường hợp khác thì áp dụng theo biểu mẫu quy định tại Nghị định 81/2013/NĐ-CP.
Hiện nay, Chính phủ đã ban hành Nghị định 97/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 81/2013/NĐ-CP trong đó quy định một số biểu mẫu trong xử lý vi phạm hành chính thay thế cho biểu mẫu trong Nghị định số 81/2013/NĐ-CP nên cần nghiên cứu để áp dụng cho phù hợp.
4. Quan điểm nhận thức về áp dụng pháp luật xử phạt vi phạm
Về việc lập biên bản vi phạm hành chính đối với các hành vi phạm khác có liên quan, Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định về nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính quy định như sau: “Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng hành vi vi phạm”.
Trường hợp, nêu trên đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 102/2014/NĐ-CP thì người có thẩm quyền tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính theo quy định.
Trường hợp vụ việc vi phạm vừa có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản vừa có hành vi không thuộc thẩm quyền xử phạt hoặc vượt quá thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản thì áp dụng theo quy định tại Khoản 7, Điều 1 Nghị định số 97/2017/NĐ-CP:
Trường hợp vụ việc vi phạm vừa có hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản, vừa có hành vi vi phạm không thuộc thẩm quyền xử phạt hoặc vượt quá thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản, thì người đó vẫn phải tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với tất cả các hành vi vi phạm và chuyển ngay biên bản đến người có thẩm quyền xử phạt để tiến hành xử phạt theo quy định tại Khoản 3, Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính”.

Phạm Quốc Sử
Bài viết trao đổi nghiệp vụ, mang tính tuyên truyền, phổ biến pháp luật